احتمالا همه ما حداقل یکبار تجربه به جوش آمدن خودرو را داریم و این موضوع ناشی از عدم عملکرد صحیح سیستم خنک کننده می‌باشد . سیستم خنک کننده شامل رادیاتور، انواع جنت، ترموستات، واتر پمپ، فن رادیاتور و شمع آب می باشد . واتر پمپ یکی از اجزای مهم در سیستم خنکای موتور خودرو است. این دستگاه برای انتقال آب خنک کننده از مخزن به موتور مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این مقاله، واتر پمپ و کاربرد آن در خودروها را بررسی خواهیم کرد.
واتر پمپ چیست ؟
واتر پمپ یا پمپ آب (Water Pump) یکی از مهمترین اجزای خنک کننده اتومبیل و جزو لوازم موتوری است ، دستگاهی است که وظیفه انتقال و به جریان در آوردن مایع خنک کننده از مخزن به موتور برای تنظیم دمای خودرو را دارد . این دستگاه با ایجاد فشار، آب را از مخزن به موتور منتقل می‌کند و به این ترتیب، برای خنک کردن موتور مورد استفاده قرار می‌گیرد.تسمه تایم ، واتر پمپ را میچرخاند و در نهایت پروانه درون آن به چرخش در می‌آید . بعد از خنک شدن موتور مایع خنک کننده مجدد به سمت رادیاتور برمی‌گردد تا مجدد آماده خنک سازی موتور باشد . در برخی از اتومبیل‌های جدید واتر پمپ به کمک برق حرکت می‌کند . در تصویر زیر سمت راست یک واتر پمپ برقی و سمت چپ یک واتر پمپ با حرکت مکانیکی را مشاهده می‌نمایید:
سیستم خنک کننده متشکل از رادیاتور، انواع جنت، ترموستات، واتر پمپ، فن رادیاتور و شمع آب می باشد . واتر پمپ یا پمپ آب قطعه ای است که وظیفه انتقال و جریان آب را به قسمت های مختلف سیستم خنک کننده و سیلندر خودرو بر عهده دارد . هنگامی که موتور خودرو شروع به گرم شدن می کند، این قطعه با انجام یک سری اقدامات و هدایت آب و ضد یخ به قسمت های مختلف موتور، موجب پایین آوردن دمای آن می گردد .
واتر پمپ چگونه کار می کند؟
واتر پمپ ، به عنوان یکی از اجزای مهم سیستم خنکای موتور، به کار می‌رود. این پمپ، مسئول چرخش آب خنک شده در سیستم خنکای موتور و پمپاژ آن به سمت رادیاتور می‌باشد.وظیفه واتر پمپ، پمپاژ آب خنک شده از رادیاتور به سمت موتور و برگشت آب گرم از موتور به رادیاتور است. وقتی موتور شما روشن می‌شود در محفظه احتراق انفجاری صورت می‌گیرد و موتور ماشین شروع به گرم شدن می‌کند سپس پمپ برقی آب را از رادیاتور جذب کرده و آن را به سمت موتور پمپ می‌کند. آب در مسیر خود به موتور می‌رسد و شروع به چرخش و خنک سازی می‌کند، این چرخش تا زمانی ادامه می‌یابد که آب به یک درجه معینی برسد و بعد از آن خزوجی سیلندرها باز شده و آب به صورت خنک شده به رادیاتور باز می‌گردد. در رادیاتور، حرارت به هوا انتقال می‌یابد و آب دوباره به موتور بازگشت داده می‌شود.واتر پمپ، با دوران پره‌های خود، آب را از مسیری که به سمت موتور می‌رود، به سمت رادیاتور می‌کشاند. این پمپ، با ایجاد جریان مناسب آب در سیستم، برای خنک‌کردن موتور کافی است.اگر واتر پمپ معیوب شود یا خراب شود، جریان آب به طور کامل قطع می‌شود و موتور دچار افزایش حرارتی می‌شود که ممکن است باعث آسیب به قطعات موتور شود. لذا، مهم است که واتر پمپ ماشین، به صورت دوره‌ای بررسی و تعویض شود تا از عملکرد بهینه و سلامت سیستم خنکای موتور برخوردار شود.
اجزای تشکیل دهنده واتر پمپ
واتر پمپ، از چندین قطعه تشکیل شده است که هر یک از آنها در حفظ و بهبود عملکرد واتر پمپ مهم می‌باشد. اجزای تشکیل‌دهنده واتر پمپ عبارتند از:
- بدنه و پوشش: بدنه و پوشش واتر پمپ به عنوان بخش اصلی و نگهدارنده تمامی قطعات دیگر شناخته می‌شوند. این قطعات از جنس فلزی بوده و درون موتور قرار می‌گیرند.
- پروانه: پروانه واتر پمپ، به صورت یک دیسک با پره‌های مارپیچی شکل می‌باشد که توسط موتور گردانده می‌شود. وظیفه پروانه، جابجایی آب خنک شده از رادیاتور به موتور و برگشت آن از موتور به رادیاتور است.
- دریچه‌های ورود و خروج: دریچه‌های ورود و خروج، به عنوان نقطه ورود و خروج آب از واتر پمپ شناخته می‌شوند. این دریچه‌ها در بدنه و پوشش واتر پمپ به صورت دو سوراخ قرار دارند و آب از یک دریچه وارد و از دریچه دیگر خارج می‌شود.
- روغن‌کش: وظیفه روغن‌کش، جلوگیری از نشت آب از محفظه واتر پمپ و ورود آن به سیستم روغن موتور است. این قطعه در بخش پروانه‌های واتر پمپ قرار دارد.
- محور: محور واتر پمپ، به عنوان قسمتی از موتور، مسئول چرخش پروانه و جابجایی آب خنک شده است.
- موتور: موتور واتر پمپ، مسئول چرخش پروانه و ایجاد جریان آب در سیستم خنکای موتور است. این قطعه، از طریق نوار تسمه با موتور خودرو ارتباط دارد و با استفاده از واتر پمپ در خودروها، این امکان را به شما می‌دهد که با تأمین جریان آب به محفظه موتور، مانع از گرم شدن زیاد موتور و خرابی قطعات آن شوید. علاوه بر این، واتر پمپ می‌تواند در برخی از خودروهایی که سیستم گرمایش داشته باشند، نیز کاربرد داشته باشد. در این حالت، واتر پمپ به عنوان وسیله ای برای جابجایی آب گرم از محفظه موتور به رادیاتور و بازگشت آن به موتور به کار می‌رود.
کاربرد واتر پمپ
واتر پمپ برای خنک کردن موتور استفاده می‌شود. هنگامی که موتور کار می‌کند، حرارت تولید می‌شود و این حرارت باید از طریق سیستم خنکای به بیرون دفع شود. واتر پمپ ، به عنوان یکی از اجزای اصلی سیستم خنکای، آب خنک کننده را از مخزن به موتور منتقل کرده و این عمل باعث خنک کردن موتور می‌شود. بدون وجود واتر پمپ ، آب خنک کننده به موتور منتقل نمی‌شود و موتور بسیار زود دچار گرما شده و خراب می‌شود.
انواع واتر پمپ
واتر پمپ‌های ماشین به دو نوع مکانیکی و الکتریکی تقسیم می‌شوند.
واتر پمپ‌های مکانیکی با استفاده از قدرت چرخش موتور، آب را از مخزن به موتور منتقل می‌کنند و واتر پمپ‌های الکتریکی با استفاده از قدرت الکتریکی، آب را از مخزن به موتور منتقل می‌کنند. واتر پمپ‌های الکتریکی معمولاً بسیار کم صدا هستند و مقرون به صرفه‌تر از واتر پمپ‌های مکانیکی هستند.
مزایای استفاده از واتر پمپ
استفاده از واتر پمپ ماشین باعث خنک کردن موتور می‌شود و این عمل باعث افزایش عمر موتور می‌شود. همچنین، استفاده از واتر پمپ ماشین باعث کاهش مصرف سوخت می‌شود، زیرا در صورتی که موتور بسیار گرم شود، مصرف سوخت بسیار بیشتر می‌شود. به همین دلیل، وجود واتر پمپ ماشین بسیار مهم است و در صورت خراب شدن آن، باید به سرعت تعویض شود.
در نتیجه، واتر پمپ ماشین یکی از اجزای بسیار مهم در سیستم خنکای موتور خودرو است و بدون آن، خنک کردن موتور و جلوگیری از خرابی و کاهش عمر مفید موتور امکان‌پذیر نخواهد بود. در حالی که واتر پمپ‌های ماشین معمولاً در حالت عادی به خوبی کار می‌کنند، اما در صورتی که خراب شوند، باعث ایجاد مشکلات جدی برای خودروی شما می‌شوند.
بنابراین، برای جلوگیری از خرابی و مشکلات در سیستم خنکای موتور، باید واتر پمپ ماشین را به صورت دوره‌ای بررسی کرد و در صورت لزوم تعویض کرد. همچنین، در صورتی که با مشکلاتی مانند گرم شدن موتور یا افزایش مصرف سوخت در خودرو خود مواجه شدید، باید به سرعت سیستم خنکای موتور و واتر پمپ ماشین را بررسی کنید.
در نهایت، باید یادآوری کرد که واتر پمپ ماشین یکی از اجزای مهم و حیاتی در سیستم خنکای موتور خودرو است. بهتر است همیشه به دوره‌ای بررسی کنید که آیا واتر پمپ ماشین شما به خوبی کار می‌کند یا خیر. در صورت لزوم، آن را تعویض کنید تا از خرابی و مشکلات جدی در سیستم خنکای موتور خودروی خود جلوگیری کنید.
علائم خرابی واتر پمپ
وجود مشکلات در واتر پمپ ماشین می‌تواند به خرابی و نقص آن اشاره کند. برخی از علائم خرابی واتر پمپ عبارتند از:
- صدای عجیب در موتور: صدای بلند و غیرطبیعی در موتور هنگامی که در حال حرکت هستید، می‌تواند نشانگر وجود مشکل در واتر پمپ باشد. این صدا ممکن است به علت وجود خزش بین واتر پمپ و قطعات دیگر موتور ایجاد شود.
- بارگیری بیش از حد موتور: هنگامی که واتر پمپ دچار خرابی می‌شود، می‌تواند باعث بارگیری بیش از حد موتور شود. به عبارت دیگر، موتور شما بیشتر از آنچه که باید کار می‌کند و حرکت دادن خودرو دشوارتر می‌شود.
- افزایش دمای موتور: اگر متوجه شدید که دمای موتور شما بیش از حد افزایش یافته است، می‌تواند به علت خرابی واتر پمپ باشد. چون واتر پمپ برای تأمین آب سرد به محفظه موتور استفاده می‌شود، بنابراین خرابی آن می‌تواند باعث گرم شدن زیاد موتور شود.
- نشت آب: هر گونه نشت آب در اطراف واتر پمپ، می‌تواند به خرابی آن اشاره کند. این مشکل ممکن است به علت چرخش ناصحیح واتر پمپ یا آسیب‌دیدگی در قطعات آن ایجاد شود.
- وجود روغن در مایع خنک کننده: اگر روغن در مایع خنک کننده شما وجود دارد، ممکن است به خرابی واتر پمپ اشاره کند. این مشکل ممکن است به علت نفوذ روغن در محل قطعات واتر پمپ باشد.
- کاهش قدرت موتور: در صورتی که واتر پمپ به درستی کار نکند، ممکن است باعث کاهش قدرت موتور شود. این مشکل ممکن است به علت کاهش جریان آب یا ایجاد مشکل در چرخش واتر پمپ باشد
- سختی در حرکت فن: وجود خرابی در واتر پمپ می‌تواند باعث سختی در حرکت فن خنک کننده شود. این مشکل ممکن است به علت کاهش جریان آب و یا مشکل در قطعات واتر پمپ باشد
- ایجاد خزش و ارتعاش: وجود خزش و ارتعاش در قطعات واتر پمپ، می‌تواند نشان دهنده خرابی آن باشد. این مشکل ممکن است به علت کاهش کیفیت قطعات واتر پمپ و یا چرخش نامناسب آن باشد.
- افزایش مصرف سوخت: هنگامی که واتر پمپ دچار خرابی می‌شود، ممکن است باعث افزایش مصرف سوخت شود. به عبارت دیگر، در صورتی که قطعات واتر پمپ به درستی کار نکنند، موتور باید بیشتر تلاش کند تا بتواند آب را به محفظه خنک کننده رانده و در نتیجه مصرف سوخت افزایش می‌یابد.
در نتیجه، اگر به هر یک از این علائم خرابی واتر پمپ ماشین توجه کنید، بهتر است تا سریعاً به کارگاه ماشین‌سازی بروید تا مشکل را بررسی کنند و در صورت لزوم واتر پمپ را تعمیر یا تعویض کنند
چه زمانی باید واتر پمپ تعویض گردد ؟
زمان تعویض واتر پمپ ماشین بستگی به عوامل مختلفی دارد، از جمله مدت زمان استفاده، کیفیت و ساختار قطعات، شرایط محیطی و نوع و شدت استفاده از خودرو. اما به طور کلی، بهتر است واتر پمپ هنگام تعویض تسمه تایم (Timing Belt) نیز تعویض شود. زیرا هنگامی که تسمه تایم تعویض می‌شود، بسیاری از قطعاتی مانند تنظیم کننده تسمه تایم (Tensioner) و رول‌های تنظیم کننده (Idler) نیز باید تعویض شوند و بهتر است در همین زمان واتر پمپ نیز تعویض شود تا از احتمال خرابی آن در آینده جلوگیری شود.
به علاوه، در صورتی که علائم خرابی واتر پمپ مشاهده می‌شود، بهتر است بلافاصله به یک کارگاه ماشین‌سازی مراجعه کنید و در صورت لزوم، واتر پمپ را تعویض کنید. همچنین، بهتر است واتر پمپ را در فاصله‌های منظم بررسی کنید تا از علائم خرابی پیشگیری شود و در صورت لزوم، به سرعت اقدام به تعمیر یا تعویض آن کنید.
تعویض واتر پمپ، معمولاً در دوره‌های زمانی خاصی انجام می‌شود. بعضی از تولیدکنندگان خودرو، تعویض واتر پمپ را بعد از طی یک مسافت خاص از ماشین توصیه می‌کنند. برای مثال، برخی شرکت‌ها پیشنهاد می‌دهند که واتر پمپ در هر ۹۰ هزار کیلومتر یا هر ۵ سال تعویض شود.
برای افزایش طول عمر واتر پمپ باید چه کارهایی انجام دهیم ؟
برای افزایش طول عمر واتر پمپ، باید به نکات زیر توجه کنید:
- تعویض مواد مصرفی به موقع: تعویض مواد مصرفی مانند روغن موتور، آب خنک کننده و… به موقع، در کاهش فشار بر روی واتر پمپ و افزایش عمر مفید آن مؤثر است.
- عدم استفاده از آب گرم: از آنجایی که واتر پمپ برای پمپاژ آب خنک کننده استفاده می‌شود، بهتر است از استفاده از آب گرم و مشابه آن خودداری کنید. استفاده از آب گرم باعث ایجاد فشار زیاد بر روی واتر پمپ می‌شود و باعث کاهش عمر مفید آن می‌شود.
- نصب صحیح: نصب صحیح واتر پمپ و تعمیرات به موقع، در کاهش احتمال خرابی آن و افزایش عمر مفید آن موثر است. برای نصب صحیح واتر پمپ، بهتر است به یک کارگاه مجهز و تعمیرگاه خودرو مراجعه کنید.
- عدم زیاده روی در بارگذاری: زیاده روی در بارگذاری موتور و استفاده از دور موتور بالاتر از حد مجاز، باعث ایجاد فشار بیشتر بر روی واتر پمپ و کاهش عمر مفید آن می‌شود. بهتر است همواره به دستورالعمل تولید کننده و کتابچه راهنمای خودرو عمل کنید.
- استفاده از قطعات اصلی: استفاده از قطعات اصلی و معتبر برای تعمیر و تعویض واتر پمپ، در کاهش احتمال خرابی آن و افزایش عمر مفید آن موثر است. به هیچ وجه از قطعات جعلی و نامناسب استفاده نکنید.
برای خرید واتر پمپ چه مواردی را باید در نظر بگیریم ؟
هنگام خرید واتر پمپ برای خودرو، موارد زیر را در نظر بگیرید:
۱. مدل و ساخت خودرو: ابتدا باید اطمینان حاصل کنید که واتر پمپی که می‌خواهید خریداری کنید، برای مدل و ساخت خودروی شما مناسب است. شماره شاسی و شماره موتور خودرو را به فروشنده یا کارگاه ماشین‌سازی ارائه دهید تا اطلاعات لازم برای خرید واتر پمپ صحیح به شما داده شود.
۲. کیفیت: بهترین کیفیت واتر پمپ‌ها، تولید شده توسط شرکت‌های معتبر و معروفی همچون Bosch، Airtex، GMB و Gates است. برای اطمینان از کیفیت واتر پمپ، بهتر است از قطعات اصلی و تولید شده توسط شرکت‌های معتبر استفاده کنید.
۳. قیمت: هنگام خرید واتر پمپ، قیمت نیز یکی از موارد مهم است. قیمت واتر پمپ با توجه به مارک، کیفیت و سایز آن متفاوت است. اما باید به خرید واتر پمپ از فروشگاه‌های معتبر و قابل اعتماد توجه کنید تا از کیفیت و قیمت مناسب برخوردار شوید.
۴. گارانتی: یکی از مهمترین نکاتی که باید در هنگام خرید واتر پمپ به آن توجه کنید، گارانتی است. هنگامی که واتر پمپ خراب شده و تعویض شود، بهتر است قطعات جایگزین با گارانتی تامین شود تا در صورت بروز مشکل، به راحتی تعمیر یا تعویض شوند.
۵. اطلاعات فنی: در نهایت، قبل از خرید واتر پمپ باید اطلاعات فنی مربوط به آن را بررسی کنید. ویژگی‌هایی مانند ظرفیت پمپ، فشار قابل تحمل، نوع موتور و سایر مشخصات فنی باید با مشخصات خودروی شما تطبیق داده شود.
با توجه به این موارد، بهتر است قبل از خرید واتر پمپ با کارشناسان و فروشندگان متخصص در ارتباط باشید و بهترین مدل را برای خودروی خود انتخاب کنید. همچنین، بهتر است از فروشگاه‌هایی که قطعات اصلی و معتبر را به فروش می‌رسانند، خرید کنید تا مشکلاتی مانند نصب نشدن واتر پمپ، عدم عملکرد صحیح و… پیش نیاید. در نهایت، به یاد داشته باشید که واتر پمپ درست و سالم، عمر مفید خودروی شما را افزایش می‌دهد.
چرا از فروشگاه مرکز یدک خرید کنیم ؟
معمولا پیدا کردن خرید واتر پمپ اصل دشوار است ، با توجه به وارداتی بودن واتر پمپ اصل پیدا کردن فروشگاه معتبر کمی دشوار و سخت است . اما نگران نباشید شما می‌توانید خیلی سریع با تماس با کارشناسان مرکز یدک خیلی فوری با همکاران ما در تماس باشید تا در سریع‌ترین زمان ممکن با بهترین قیمت واتر پمپ اصلی هیوندای توسان قدیم را تهیه کنید . تمامی محصولات مرکز یدک ضمانت شده توسط این فروشگاه است که می‌توانید آنرا تهیه کنید .
در ادامه به معرفی واتر پمپ های موجود در فروشگاه مرکز یدک می پردازیم :
سخن آخر
هر چه اطلاعات بیشتری درباره بخش‌ها و قطعات مختلف خودرو داشته باشید ، عمر مفید وسیله تان هم بیشتر خواهد شد . با رسیدگی به بخش‌های مختلفی که دچار آسیب شده‌اند ، عملکرد خودرویتان بهبود پیدا می‌کند و هزینه های گزاف هم روی دستتان نخواهد ماند .